Ngày 30/8/2017, phiên xử vụ ông Trịnh Vĩnh Bình kiện chính phủ Việt Nam ra Tòa trọng tài Quốc tế ở Paris đã kết thúc. Kết quả chính thức của phiên xử chưa được công bố, nhưng dù ông Bình và chính phủ Việt Nam thắng hay thua, người thua cuộc sau cùng vẫn luôn là người dân Việt Nam.

Bài viết thể hiện quan điểm của 2 học viên tại VOICE: Sophie và Jolie.

Khi Chính phủ Việt Nam thua kiện thì đây là một tin gây ra tác động tiêu cực cho mọi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp dù Việt Kiều hay ngoại quốc đang và sẽ có ý định đầu tư vào Việt Nam. Họ sẽ nhận ra một chính quyền không tôn trọng pháp luật, không tôn trọng các nguyên tắc cơ bản về đầu tư và thương mại, không bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp thậm chí là xâm phạm các quyền ấy. Trong bối cảnh như vậy, làm sao họ còn tiếp tục dám đầu tư vào Việt Nam? Và nếu sự kiện này làm chúng ta mất đi lợi thế trong công cuộc thu hút đầu tư nước ngoài thì người chịu thiệt là ai nếu không phải người dân Việt Nam?

Ông Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện thì đây là một tin vui trên nhiều mặt. Một cá nhân, tổ chức có thể kiện một nhà nước khi nhà nước làm sai luật, có thể bắt nhà nước chịu trách nhiệm và bồi thường cho những sai trái của họ, đặc biệt là trách nhiệm đối với các bản án oan sai. Điều này có thể khá phổ biến ở các nước dân chủ thượng tôn pháp quyền nhưng lại không hề phổ biến tại Việt Nam. Cho dù đây là vụ kiện có yếu tố quốc tế giữa công dân một nước kiện một chính phủ một nước khác thì vụ kiện cũng sẽ tạo ra một tiền lệ tốt trong việc làm gương thi hành luật pháp, Nhà nước Việt Nam sẽ phải thừa nhận các khuyết điểm, sai sót để cải thiện tình trạng xem thường pháp luật bấy lâu nay. Thêm một điểm sáng là nếu ông Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện là ông hứa sẽ dành phần lớn số tiền thắng kiện  cho các quỹ hoạt động xã hội dân sự nói chung trên thế giới, phần còn lại sẽ hỗ trợ cho từ thiện người Việt Nam và các tổ chức chính trị, xã hội dân sự đang đấu tranh, thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa ở Việt Nam. Ngoài ra, ông Bình cũng sẽ tư vấn cho những Việt Kiều đã từng bị án oan tại Việt Nam thủ tục kiện tụng và giới thiệu các hãng luật sư nổi tiếng để đảm bảo thắng kiện.

Nhưng điều đáng nói nhất ở đây là nếu Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện thì số tiền 1,25 tỉ USD mà Nhà nước Việt Nam phải bồi thường cho ông Bình lấy từ đâu? Câu trả lời ai cũng biết là dĩ nhiên từ ngân sách nhà nước, từ tiền thuế của nhân dân, tức tiền túi của người dân Việt Nam.

Chúng ta đều biết một thực tế hiện nay ngân sách nhà nước đang trong tình trạng nguy cấp vì nợ công đến hạn phải trả mà ngân khố quốc gia không thể kham nổi cũng như không thể tiếp tục đi vay mượn bên ngoài để đáo hạn thêm nữa, dù có thể vay thêm nhưng lãi suất dành cho Việt Nam ngày càng cao Gánh nặng này một lần nữa lại đặt lên vai những người dân thấp cổ bé họng hàng ngày vất vả mưu sinh, đa phần trong số đó còn không hề nhận thức được khoản nợ mà họ phải gánh cho những sai lầm trong chi tiêu của chính phủ. Họ không hề hay biết tiền thuế mà họ đã đóng đi về đâu? Họ không hề nhận ra điều phi lý rằng họ đóng tiền thuế vừa để nuôi những người trong chính phủ làm việc, vừa để đền bù những sai phạm mà những người ấy gây ra. Và sai phạm mà họ gây ra thì cái giá phải trả chưa bao giờ là rẻ cả, bao gồm cả cái giá về tiền và cái giá không phải tiền. Liệu có công bằng không khi người dân luôn là người phải gánh chịu mọi hậu quả nặng nề do những tắc trách và sai lầm của chính quyền hay các nhóm lợi ích gây ra?

Chúng ta không thể thay đổi được hậu quả những điều đã xảy ra, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tác động vào những gì sẽ xảy tới, song song với việc cùng nhau đóng góp kiến tạo một đất nước Dân chủ, Pháp quyền thực sự – nơi mà người dân có quyền lên tiếng giám sát, chất vấn về đường lối, chính sách của những người lãnh đạo và tình hình đất nước thay vì chỉ biết cắn răng chịu đựng và nhắc nhở nhau câu nói mỉa mai “Hãy yên tâm, mọi việc đã có Đảng và Nhà Nước “NO”.

Đã đến lúc người dân Việt Nam phải nghĩ đến việc tự giác lo cho mình, cho cuộc sống của mình và của đất nước, của dân tộc. Hơn hết, Quốc gia này là tài sản chung của chúng ta, vì thế đừng phó thác tất cả cho nhà nước và bất kỳ đảng phái nào lo thay chúng ta.

Infographic: Tóm tắt toàn bộ vụ Trịnh Vĩnh Bình kiện chính phủ Việt Nam

(Nguồn từ Facebook-er Nguyen Chí Tuyen)